تنبلی چشم زمانی رخ می دهد که یک چشم در دوران نوزادی یا کودکی ضعیف تر از دیگری شود. مغز به چشم بهتر امکان دید بهتر و به چشم ضعیفتر اجازه می دهد با گذشت زمان بدتر شود. غربالگری زود هنگام بسیار مهم است، زیرا درمان با شروع زودهنگام موثرتر عمل خواهد کرد. درمان این عارضه شامل چسب چشم یا عینک است.
تنبلی چشم چیست؟
آمبلیوپی که اغلب تنبلی چشم یا تنبلی دید نامیده می شود، یک بیماری جدی چشمی است که بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد. بینایی ضعیف در یک چشم در دوران نوزادی یا کودکی ایجاد می شود و در صورت عدم درمان به مرور زمان بدتر می شود.
تنبلی چشم چگونه بر فرزند من تأثیر می گذارد؟
در یک کودک مبتلا به آمبلیوپی یا تنبلی چشم، یک چشم دارای دید تار و چشم دیگر دارای دید واضح است. مغز شروع به نادیده گرفتن تاری چشم می کند و فقط از چشمی با دید واضح استفاده می کند. در نهایت، مغز یاد میگیرد که به چشم قوی تر تکیه کند و چشم ضعیف تر به مرور بدتر می شود.
چه کسانی در معرض خطر آمبلیوپی هستند؟
برخی از کودکان ممکن است دارای عوامل خطر آمبلیوپی باشند، از جمله:
- سابقه خانوادگی مشکلات چشمی
- ناتوانی های رشدی
- زود به دنیا آمد (زایمان زود رس)
- کودکانی که در بدو تولد جثه کوچکی دارند
تنبلی چشم چقدر شایع است؟
آمبلیوپی شایع ترین دلیل کاهش بینایی در کودکان است که بین ۲ تا ۴ درصد از کودکان تا سن ۱۵ سالگی را تحت تاثیر قرار می دهد. حتی اگر کودک مشکل قابل توجهی نداشته باشد، احتمال رخ دادن آن وجود دارد. اما اگر در دوران کودکی تشخیص داده نشود و درمان نشود، می تواند مشکلات دائمی برای کودک ایجاد کند. به همین دلیل معاینات زودهنگام و منظم چشم بسیار حائز اهمیت است.
چه چیزی باعث تنبلی چشم می شود؟
آمبلیوپی زمانی اتفاق می افتد که بین دو چشم تفاوت عمده ای در توانایی تمرکز وجود دارد. شایع ترین علت آمبلیوپی سایر مشکلات بینایی است. مساله ای که مهم است این است که ابتدا عارضه های بینایی دیگر را درمان کنید، در غیر این صورت مغز با دید بهتر شروع به استفاده از چشم سالم می کند که منجر به آمبلیوپی می شود.
چه بیماری های چشمی ممکن است منجر به آمبلیوپی شود؟
شرایطی که ممکن است منجر به آمبلیوپی شود عبارتند از:
عیوب انکساری: این شرایط بر نحوه عبور نور از چشم تأثیر میگذارد. آنها عبارتند از:
نزدیک بینی، مشکل در دید دوردست.
دوربینی، مشکل در دیدن از نزدیک.
آستیگماتیسم، قرنیه خمیده.
استرابیسم (چشم های ضربدری یا انحراف چشم): در حالت معمول چشم ها به صورت جفت با هم در یک راستا قرار دارند، اما گاهی اوقات اینطور نیست. اگر یکی از آنها در راستای داخل، خارج، بالا یا پایین باشد، مغز ممکن است به یک چشم به جای چشم دیگر تکیه کند که منجر به آمبلیوپی می شود.
مشکلات ساختاری: گاهی اوقات، چشم یک مشکل ساختاری دارد که میتواند منجر به آمبلیوپی شود، از جمله:
آب مروارید که باعث کدر شدن عدسی و تاری دید می شود.
آستیگماتیسم
افتادگی پلک
جای زخم روی قرنیه
بیشتر بخوانید : میگرن چشمی
علائم تنبلی چشم چیست؟
علائم آمبلیوپی همیشه واضح نیست. این عارضه اغلب تا زمانی که کودک آزمایش چشمی انجام نداده است، شناسایی و تشخیص داده نمی شود. بنابراین هر کودکی باید غربالگری بینایی زودهنگام و منظم داشته باشد.
کودک مبتلا به آمبلیوپی ممکن است:
زیاد به چیزهایی در یک سمت خاص برخورد کند.
تفاوت زیادی در نزدیک بینی یا دوربین بین دو چشم را تجربه کند.
افتادگی پلک داشته باشند.
یک چشم خود را ببندد یا زیاد چشمک بزند.
اغلب سرشان را به یک طرف خم کنند.
چه زمانی باید تنبلی چشم را تشخیص داد؟
تشخیص زودهنگام شانس بهبودی کامل را افزایش می دهد. انجمن بینایی سنجی آمریکا توصیه می کند که کودکان قبل از ۶ ماهگی و دوباره قبل از ۳ سالگی غربالگری کامل بینایی را انجام دهند.
راه های درمان آمبلیوپی چیست؟
درمان آمبلیوپی اگر زود شروع شود، در حالی که ارتباطات بین چشم و مغز هنوز در حال توسعه و رشد است، بسیار موثرتر و کار آمدتر است. استراتژی ها بر این تمرکز دارند که مغز کودک را وادار کنند تا از چشم ضعیف تر استفاده کند. گزینه های درمانی عبارتند از:
چسبهای چشمی برای کودکان:
کودک شما ممکن است حداقل چند ساعت در روز یک پوشش روی چشم سالم تر استفاده کند. این درمان موثر می تواند ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. این پوشش مغز را مجبور میکند از تصاویر چشم ضعیف تر استفاده کرده و در نهایت آن چشم را قوی تر میکند.
عینک:
عینک نیز یک درمان رایج تنبلی چشم است. عینک می تواند با بهبود نزدیک بینی، دوربینی و انحراف چشم به بهبود عارضه آمبلیوپی کمک کنند.
قطرههای چشمی:
برای موارد خفیف، چشم پزشک ممکن است قطره های چشمی را برای تاری موقت دید در چشم سالم تر تجویز کند. هدف پوشش این است: مجبور کردن مغز به استفاده از چشم ضعیف تر.
جراحی:
امکان عمل جراحی برای آمبلیوپی نادر است. چشم پزشک شما ممکن است جراحی را برای رفع برخی از علل آمبلیوپی مانند آب مروارید پیشنهاد کند.
آیا می توان از آمبلیوپی جلوگیری کرد؟
شما نمی توانید از آمبلیوپی یا سایر مشکلات بینایی که ممکن است باعث آن شود، جلوگیری کنید. اما می توانید از بدتر شدن آن یا ایجاد مشکلات دائمی جلوگیری به عمل آورید. بهترین راه برای جلوگیری از کاهش بینایی در اثر تنبلی چشم، انجام معاینات منظم چشم است. شما بایستی اطمینان حاصل کنید که کودک شما در سن ۶ ماهگی و سپس مجدداً در ۳ سالگی معاینه کامل چشم را برای فرزندتان انجام دهید.
