گلوکومای چشم در واقع نام علمی آب سیاه چشمی می باشد که در آن عصب های بینایی فرد آسیب می بیند. هنگامی که مایعات در بخش جلویی چشم جمع شوند این عارضه ایجاد می شود. در واقع فشار چشم با آب اضافه جمع شده در جلوی چشم افزایش می یابد و در نتیجه عصب بینایی فرد دچار آسیب می شود. بیماری گلوکوما یکی از دلایل نابینایی افراد بالای 60سال می باشد. ناگفته نماند که با تشخیص و درمان به موقع از پیشرفت این بیماری می توان جلوگیری کرده و یا تا حد امکان آن را کنترل کرد. در نتیجه فرد بینایی خود را از دست نمی دهد. ما دراین مقاله قصد داریم اطلاعات جامعی در رابطه گلوکوما چشم ارائه دهیم پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
علت بوجود آمدن آب سیاه چشم
چشم های ما دائما در حال ترشح زلالیه هستند. این در حالی است که در صورت جاری شدن مایع جدید داخل چشم همان میزان آب نیز باید از چشم ها خارج شود. زاویه تخلیه نام بخشی از چشم بوده که آب از داخل چشم خارج می شود. این فرآیند سبب ثابت ماندن فشار داخل چشم می باشد. اگر بخش زاویه تخلیه چشم به درستی کار نکند با ترشح مایعات جدید و عدم تخلیه آن آب زیادی داخل چشم جمع می شود. در نتیجه آن فشار داخل چشم افزایش یافته و اعصاب بینایی دچار آسیب می شوند.
عصب بینایی به مانند سیم هایی بوده که خودشان از سیم های کوچکتر ایجاد شده اند به این سیم ها فیبر عصبی گفته می شود. هنگامی که هر یک از این فیبرها دچار آسیب یا از دست رفتن شوند یک نقطه کور در داخل محدوده بینایی فرد به وجود می آید. بیشتر اوقات متوجه این نقاط کور نمی شویم تا زمانی که در یک نقطه بیشتر این فیبرها دچار مرگ شوند. اگر تمام این فیبرهای فصبی کوچک بمیرند فرد به طور کامل بینایی خود را از دست می دهد.
عوامل خطر گلوکوم
در بیماری گلوکوما چشم برخی افراد جزو ریسک فاکتورهای این بیماری می باشند. ممکن است شما هیچ نشانه ای نداشته باشید اما فشار چشمتان بیش از حدطبیعی باشد.در این صورت به عنوان فرد مشکوک به گلوکوما شناخته می شوید و احتمال ابتلا به این بیماری بیش از سایر افراد می باشد.
برخی موارد پیش می آید که فشار داخل چشم فرد طبیعی بوده اما باز هم مشکوک به گلوکوما می باشند. برای مثال هنگامی که بهترین متخصص چشم در تهران چشم های این افراد را معاینه می کند متوجه تغییراتی در اعصاب بینایی آن ها می شود. توجه داشته باشیم که هر فردی که به بیماری گلوکوما چشم مشکوک است باید به طور منظم وضعیت چشم و اعصاب بینایی او معاینه شود. سعی کنید تحت نظر یک پزشک باشید تا متوجه تغییرات با گذشت زمان شده و به محض نیاز درمان شوید. در فهرست زیر ریسک فاکتورهای این بیماری آورده شده است:
- افرادی که فشار چشم بالا دارند.
- سن بالای 40 سال
- افرادی که در خانواده شان سابقه آب سیاه دارند.
- سابقه آسیب به چشم
- افرادی که دارای اعصاب نازک بینایی هستند.
- افرادی که به دور بینی یا نزدیک بینی مبتلا هستند.
- نژاد های آفریقایی، اسپانیایی و آسیایی ها
- افرادی که دارای قرنیه نازک در مرکز چشم هستند.
- افرادی که به مدت طولانی داروهای استروئیدی مصرف می کنند.
- افراد با بیماری های دیابت ، میگرن و فشار خون بالا
- افرادی که دارای گردش خون ضعیف یا دیگر بیماری های سیستمیک هستند.
بیشتر بخوانید؛ جراحی تومور اربیت چشم
علائم گلوکوما
به طور کلی گلوکوما به سه نوع زیر دسته بندی می شود:
- گلوکوما زاویه باز
- گلوکوما زاویه بسته
- گلوکوم با فشار طبیعی
گلوکوما زاویه باز دارای علائم زیر می باشد که به شرح زیر می باشد:
این نوع گلوکوما در مراحل اولیه نشانه بارزی ندارد. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری نقاط کوری در بینایی فرد به وجود می آید و فرد آن نقاط را به طور کامل به رنگ سیاه می بیند. بسیاری از افراد تا زمانی که این بیماری شدت نیابد علائم و نشانه ای از خود نشان نمی دهد. به همین جهت به بیماری آب سیاه چشم دزد خاموش بینایی گفته می شود. بهترین راه برای تشخیص به موقع و سریع این بیماری مراجعه منظم به پزشک می باشد.
علائم گلوکوما زاویه بسته به مانند گلوکوما زاویه باز قبل از بروز حمله علائم خاصی ندارد. علائم اولیه در این بیماری شامل تاری دید و چشم درد می باشد. افراد در صورت حمله این بیماری باید سریعتر به پزشک مراجعه کنند. علائم حمله گلوکوما زاویه بسته شامل موارد زیر می باشد:
· سردرد
· استفراغ
· حالت تهوع
· قرمزی در چشم ها
· درد شدید در چشم ها یا پیشانی
· کاهش قدرت بینایی یا تاری دید
· مشاهده هاله رنگی در داخل چشم
افرادی که دارای فشار چشم هستند ممکن است آن را طبیعی تلقی کنند اما آن را باید نشانه ای از بیماری گلوکوم در نظر گرفت. از دیگر علائم گلوکوم با فشار طبیعی نقطه های کور در محدوده بینایی و آسیب به اعصاب بینایی می باشد.
درمان گلوکوما
همانطور که در بخش های پیشین اشاره شد نکته مهم در این بیماری تشخیص به موقع و درمان زودهنگام آن می باشد. برخی درمان های این بیماری به شرح زیر می باشد:
قطره چشمی آب سیاه چشم
قطره های چشمی که توسط پزشک تجویز می شود نقش مهمی در کنترل این بیماری دارند. فراموش نکنیم که گلوکوما اعصاب بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد و اگر این اعصاب آسیب ببینند می تواند منجر به نابینایی افراد شود.
قطره های چشمی را همانگونه که پزشک تجویز کرده است مصرف کنید و سعی کنید هر روز در یک زمان مشخص دوز مشخص مصرف کنید.
درمان های دارویی آب سیاه چشم
- آگونیست های آلفا برای گلوکوما (Alpha agonists)
- مسدود کننده بتا برای گلوکوما (Beta-blockers)
- مهار کننده های آنی هیدراز کربنیک
- مویتیک ها برای گلوکوما (Miotics)
- آنالوگ پروستاگلاندین
پزشکتان ممکن است داروهایی برای کنترل و درمان این بیماری برای شما تجویز کند که به شرح زیر می باشند:
عمل آب سیاه چشم
جراحی به تخلیه مایعات از چشم کمک می کند. عمل جراحی برای گلوکوما می تواند به صورت سرپایی یا در مطب پزشک یا در بیمارستان صورت پذیرد. به طور کلی دو نوع جراحی لیزری برای درمان گلوکوما وجود دارد که به شرح زیر می باشند:
- ترابکولوپلاستی
- ایریدوتومی