عدسی چشم جزئی محدب از چشم انسان است که به طور طبیعی شفاف است. عدسی و قرنیه پرتو های نور را شکسته و آن ها را روی شبکیه متمرکز نموده و یک تصویر دقیق و شفاف از محیط به ما میدهند. در حقیقت میتوان عملکرد عدسی و شبکیه را به لنز و فیلم دوربین عکاسی تشبیه کرد. آب مروارید یا کاتاراکت زمانی اتفاق می افتد که عدسی تیره رنگ و کدر شده و باعث پخش شدن نور بشود. بنابراین آب مروارید یا همان کاتارکت مشکلات بینایی را به همراه خود دارد.
بیشتر بخوانید : تیروئید چشمی
انواع آب مروارید
آب مروارید انواع مختلفی دارد.
نوع اول آن است که روی دید نزدیک فرد اثر میگذارد گاهی دید نزدیک فرد افزایش یافته و گاهی رنگ عدسی زرد شده و دید فرد کاهش می یابد. با پیشرفت آب مروارید ممکن است رنگ عدسی به قهوه ای تغییر کرده و فرد را در تششخیص رنگ با مشکل روبرو کند. این نوع آب مروارید بر مرکز عدسی اثر میگذارد.
نوع دوم آب مروارید باعث کم شدن دید فرد در نور زیاد شده و در مطالعه فرد مشکل ایجاد میکند. آب مروارید نوع دوم بر پشت عدسی اثر گذاشته و پیشروی آن سریع تر از انواع دیگر است.
نوع سوم آب مروارید در لبه ی خارجی قشر عدسی به شکل رگه یا لکه های کروی شکل و سفید تشکیل میشود و سپس به مرکز عدسی پیشروی کرده و مرکز عدسی را هم درگیر میکند. به این ترتیب عبور نور از مرکز عدسی دشوار شده و بینایی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
نوع آخر آب مروارید مادرزادی است که بعضی کودکان با آن متولد شده و یا در کودکی به آن دچار میشوند. آب مروارید مادرزادی میتواند به دلیل عفونت داخل رحم مادر یا ضربه و یا ژنتیکی باشد. دلایل دیگری که ممکن است آب مروارید مادرزادی را به دنبال داشته باشد بیماری هایی همچون سرخچه، دیستروفی میوتونی، نوروفیبروماتوز نوع دو و یا گالاکتوزومی است. خوبی این نوع آب مروارید آن است که همیشه باعث اختلال در بینایی نمیشود و معمولا میتوان با گذشت مدت کوتاهی پس از تشخیص آن را رفع نمود.
علت آب مروارید
ساختمان عدسی چشم از آب و پروتئین هایی منظم و دقیق که باعث شفافیت هر چه بیشتر عدسی میشوند، تشکیل شده است. با افزایش سن نظم این پروتئین ها کم شده و لکه های تیره ای روی عدسی به وجود می آید و با گذر زمان عدسی شفافیت و انعطافش کم تر میشود. درنتیجه عبور نور به درستی انجام نشده و فرد دچار مشکلات بینایی میشود. آب مروارید در افراد سیاه پوست و زنان نسبت به افرا د سفید پوست و مردان رایج تر است.
افزایش سن از رایج ترین دلایل ابتلا به آب مروارید است. علاوه بر آن قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون محافظت، سابقه ی خانوادگی در اقوام درجه یک و دو، وارد شدن ضربه به چشم، داشتن سابقه ی جراحی چشم، سابقه ی داشتن بیماری های التهابی چشم و یا جراحت، سیگار کشیدن، مصرف الکل، مشکلات طبی مانند بیماری دیابت و استفاده ی طولانی مدت از دارو های استروئیدی نیز دلایلی هستند که باعث به وجود آمدن آب مروارید میشوند.
علائم آب مروارید
زرد شدن یا محو شدن رنگ ها،کم شدن دید در شب، نیاز به نور بیشتر برای مطالعه، حساسیت به نور، تار شدن دید چشم، تغییرات پی در پی نمره ی عینک و دوبینی از علائم ابتلا به آب مروارید است.
چگونه آب مروارید را تشخیص بدهیم؟
برای تشخیص آب مروارید یا هر مشکل دیگری که باعث کاهش بینایی می شود باید به چشم پزشک مراجعه کرد. اگر علاوه بر آب مروارید دلایل دیگری مثل مشکلات مربوط به پرده ی شبکیه یاعصب بینایی باعث کاهش بینایی باشد، ممکن است بعد از عمل آب مروارید بینایی فرد بیماربه طور کامل بازنگردد و چنانچه این مشکلات شدید باشند ممکن است با عمل آب مروارید هم بینایی فرد بهبود نیابد. مراجعه به چشم پزشک میتواند در تشخیص این موارد به شما کمک کند.
درمان آب مروارید
تنها راهی که میتوان آب مروارید را درمان کرد جراحی است. حتی با تغذیه مناسب ، ورزش و مصرف دارو نیز نمیتوان آب مروارید را درمان کرد. تنها با انجام بعضی کار ها میتوان پیشرفت این بیماری را کم کرده و یا از آن جلوگیری کرد. مثلا زمانی که آب مروارید خفیف است میتوان با تغییر نمره عینک به طور موقت این مشکل را حل کرد. دوری کردن از نور خورشید و آفتاب نیز میتواند از پیشرفت آب مروارید جلوگیری کند. همچنین عینک های طبی که که پوشش ضد اشعه ماورا بنفش دارند و یا عینک های آفتابی که نور ماورا بنفش را جذب میکنند از پیشرفت آب مروارید جلوگیری می کنند.
جراحی آب مروارید
زمانی که آب مروارید به وجود می آید عدسی چشم تیره و ضخیم میشود. اگر این تیرگی و کاهش بینایی به قدری باشد که فرد نتواند به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازد به جراحی نیاز دارد. اما اگر آب مروارید به حدی باشد که فرد میتواند بدون ناراحتی کارهای روزمره اش را انجام دهد، برای مطالعه کتاب و تماشای تلویزیون مشکلی ندارد و میتواند رانندگی بدون خطری داشته باشد نیازی به جراحی آب مروارید نیست.
عمل آب مروارید چشم چقدر طول میکشد؟
عمل آب مروارید با لنز حدود ده الی پانزده دقیقه طول میکشد و پس از آن بیمار به مدت یک ساعت در اتاق ریکاوری می ماند و سپس چشم بیمار بانداژ شده، روی آن محافظ قرار داده میشود. در عمل آب مروارید کارکرد عدسی مصنوعی همانند عدسی طبیعی است و که نور را روی شبکیه چشم متمرکز میکند. اگر شخصی هردو چشمش نیاز به جراحی داشته باشد میتواند با فاصله یک الی سه هفته ای هردو چشمش را درمان کند.
چرا باید آب مروارید را عمل کرد؟
این بیماری اولین دلیل نابینایی در دنیاست. بنابراین بی توجهی به آن میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود و با گذشت زمان بینایی به طور کامل ازبین میرود. بیماری آب سیاه بیماری ای است که آب مروارید پیشرفته باعث به وجود آمدن آن میشود و پس از آن اگر فرد بیمار تا هفتاد و دو ساعت بعد به پزشک و جراح مراجعه نکند منجر به کوری مطلق میشود.
هزینه ی عمل آب مروارید
هزینه ی این عمل به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای مثال قبل از عمل نیاز به انجام برخی آزمایش ها وجود دارد که روی هزینه عمل تاثیر گذار است. از دیگر عوامل موثر روی هزینه نوع لنز مصنوعی که در چشم به کار برده میشود، هزینه ای که جراح در نظر میگیرد ک به تجربه ی او وابسته است، هزینه ی کلینیک یا بیمارستانی که محل انجام عمل است( که به امکانات و تجهیزات آن محل بستگی دارد)، میتوان نام برد. طبیعتا در صورتی که بیمه شخص بخشی از این هزینه ها را پوشش دهد این هزینه ها تا حدی کاهش می یابد.
