درمان زخم قرنیه چشم یکی از درمان های مهم در زمینه چشم پزشکی بوده زیرا این عارضه تاثیر بسزایی بر بینایی و کیفیت دید می گذارد. این عارضه بنا به دلایل مختلفی اعم از عفونت، آسیب های فیزیکی یا خشکی شدید چشم رخ می دهد. این عارضه به تشخیص سریع و درمان های موثر نیازمند بوده تا از عوارض جدی و جبران ناپذیر جلوگیری شود. روشهای درمان زخم قرنیه به شدت زخم و علت بروز آن بستگی دارد و شامل درمان های دارویی، روشهای جراحی و تکنیک های نوین می باشند. در این مقاله، به بررسی جامع روشهای مختلف درمان این عارضه می پردازیم تا اطلاعاتی دقیق و کاربردی در اختیار شما قرار دهیم.
روشهای تشخیص زخم قرنیه چشم
تشخیص دقیق و به موقع زخم قرنیه نقش مهمی در جلوگیری از عوارض جدی مانند کاهش بینایی دارد. در صورت مشاهده علائمی اعم از درد، قرمزی، حساسیت به نور یا تاری دید حتما به بهترین متخصص چشم در تهران مراجعه نمایید. پزشک با استفاده از روشهای تخصصی و تجهیزات پیشرفته، میزان آسیب دیدگی را بررسی می نماید و علت اصلی آن را شناسایی می کند. در ادامه به مهمترین روشهای رایج برای تشخیص این عارضه اشاره می نماییم:
معاینه با قطره های بی حس کننده
جهت بررسی دقیق تر زخم و کاهش ناراحتی بیمار، پزشک از قطره های بی حس کننده چشمی استفاده می کند. این کار علاوه بر تسهیل روند معاینه منجر به تشخیص دقیق تر زخم می شود.
معاینه با لامپ اسلیت (Slit Lamp)
این روش یکی از ابزارهای مهم و کلیدی در تشخیص بیماری های چشمی اعم از زخم قرنیه می باشد. لامپ اسلیت یک نور متمرکز را به سطح چشم می تاباند و پزشک با استفاده از میکروسکوپ مخصوص، سطح قرنیه را بررسی نموده و هرگونه مشکل، زخم یا عفونت در قرنیه را شناسایی می کند.
رنگ آمیزی فلورسئین
قطره فلورسئین برای تشخیص آسیب های سطحی قرنیه مورد استفاده می شود. این رنگ مخصوص بعد از تماس با سطح چشم، نقاط آسیب دیده را مشخص نموده و پزشک با تاباندن نور آبی کبالتی، زخم های قرنیه را به وضوح مشاهده می کند.
نمونه برداری و کشت میکروبیولوژیک
در صورتی که زخم قرنیه ناشی از عفونت باشد، پزشک باید از ناحیه آسیب دیده نمونه برداری کرده و آن را برای بررسی میکروبیولوژیکی به آزمایشگاه ارسال کند. این روش باعث شناسایی دقیق عامل عفونت مانند باکتری، ویروس یا قارچ می شود و درمان موثرتری را ممکن می سازد.
بررسی اشک و تست ترشح اشک
گاهی اوقات ممکن است این بیماری به دلیل خشکی شدید چشم ایجاد شود. پزشک با استفاده از تست های مخصوص مانند تست شیرمر یا TBUT (زمان شکستن لایه اشکی)، میزان ترشح اشک و سلامت سطح قرنیه را بررسی می کند.
توپوگرافی قرنیه
یکی دیگر از روشهای تشخیص این عارضه، توپوگرافی قرنیه بوده که نقشه ای سه بعدی از سطح قرنیه ایجاد می کند. این تکنیک برای بررسی تغییرات سطحی، تشخیص نواحی نامنظم و بررسی شدت زخم های قرنیه بسیار کاربردی است.
تصویربرداری پیشرفته (OCT یا AS-OCT)
توموگرافی انسجام نوری (OCT) یکی از روشهای پیشرفته تصویربرداری بوده که برای بررسی عمقی قرنیه مورد استفاده می شود. لازم به ذکر است این روش به پزشک این امکان را می دهد تا تغییرات زیرسطحی و میزان نفوذ زخم را بررسی کند.
روشهای درمان زخم قرنیه چشم
همانطور که در بالا ذکر کردیم در صورت عدم درمان زخم قرنیه چشم، ممکن است مشکلاتی اعم از کاهش بینایی یا نابینایی رخ دهد. لازم به ذکر است روشهای درمان این عارضه به شدت زخم، دلایل بروز این عارضه و شرایط جسمی بیمار بستگی دارد. در ادامه برخی از مهمترین روشهای درمان زخم قرنیه چشم را بررسی خواهیم کرد.
درمان دارویی
لازم به ذکر است داروهای تجویز شده با توجه علت ایجاد زخم برای هر فرد متفاوت بوده و شامل موارد زیر می شوند:
- داروهای ضد قارچ: اگر عامل ایجاد زخم قارچ ها باشند، باید از داروهای ضد قارچ مانند ناتامایسین یا آمفوتریسین B استفاده نمایید.
- قطره های روان کننده و اشک مصنوعی: لازم به ذکر است، این قطره ها برای کاهش خشکی چشم و محافظت از سطح قرنیه موثر است.
- داروهای ضدالتهاب و مسکن: معمولا برای کاهش التهاب، درد و جلوگیری از چسبندگی داخل چشم از داروهای گشادکننده مردمک مانند آتروپین و داروهای مسکن استفاده می شود.
- داروهای ضد ویروس: در مواردی که زخم قرنیه به دلیل عفونت ویروسی مانند ویروس هرپس بروز کند، پزشک داروهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر را تجویز می کند.
- آنتی بیوتیک های موضعی: در صورتی که زخم قرنیه ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک قطره ها یا پمادهای آنتی بیوتیک مانند سیپروفلوکساسین یا موکسی فلوکساسین تجویز می کند. لازم به ذکر است این داروها باید طبق دستور پزشک مصرف شوند و برای از بین بردن عفونت و جلوگیری از گسترش زخم بسیار موثر است.
درمان جراحی
لازم به ذکر است در برخی موارد، درمان دارویی موثر نبوده به همین دلیل پزشک روشهای جراحی را توصیه می کند:
- جراحی پلک: در صورتی که مشکلات پلک یا رشد نامناسب مژه ها باعث آسیب دیدگی قرنیه شود، جراحی پلک یا سوزاندن مژه ها برای جلوگیری از آسیب های بیشتر انجام می شود.
- پیوند قرنیه: در مواردی که زخم عمیق و قرنیه به شدت آسیب دیده باشد، جراحی پیوند قرنیه انجام می شود. بهتر است بدانید در این روش، قسمت آسیب دیده قرنیه برداشته و با قرنیه سالم جایگزین می گردد.
- بستن موقت پلک یا استفاده از لنز پانسمانی: برای محافظت از قرنیه و کمک به تسریع روند بهبود، پزشک ممکن است از روشهای لنزهای درمانی خاص یا بستن موقت پلک استفاده کند.
بیشتر بخوانید: قوز قرنیه چشم چیست؟
مراقبت های تکمیلی و پیشگیری
علاوه بر روشهای درمانی ذکر شده در بالا، رعایت نکات زیر منجر به کاهش علائم و تسریع روند بهبود می شود:
- از قرار گرفتن در معرض نور شدید، گرد و غبار و مواد آلرژی زا اجتناب کنید.
- برای جلوگیری از تحریک و ورود آلودگی به چشم حتما از عینک آفتابی استفاده نمایید.
- رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین A و C منجر به تسریع روند بهبود زخم قرنیه می شود.
- از تماس مستقیم دست با چشم ها خودداری نمایید و شستشوی مرتب دست ها را رعایت کنید.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، درمان زخم قرنیه چشم به شدت آسیب دیدگی و دلایل بروز این عارضه بستگی دارد. به طور کلی روشهای درمان این بیماری شامل روشهای دارویی، جراحی و مراقبت های حمایتی است. در موارد خفیف، قطره های آنتی بیوتیک، ضد قارچ یا ضد ویروس همراه با اشک مصنوعی منجر به تسریع روند بهبودی می شود. اما در موارد شدیدتر باید جراحی هایی مانند پیوند قرنیه یا اصلاح مشکلات پلک و مژه انجام می شود.
