پیرچشمی عارضه ای طبیعی و اجتناب ناپذیر بوده که با افزایش سن بیشتر افراد به این عارضه مبتلا می شوند. آیا تا به حال متوجه شده اید که برای خواندن متن های ریز، مجبورید کتاب یا گوشی خود را دورتر نگه دارید؟ این عارضه نشانه ای از پیرچشمی بوده که معمولا از سن ۴۰ سالگی به بعد بروز می کند. اما علت اصلی این تغییر چیست و چه راهکارهایی برای بهبود آن وجود دارد؟ در این مقاله به بررسی علل پیرچشمی، علائم آن، روشهای تشخیص و جدیدترین روشهای درمان خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
پیرچشمی چیست؟
پیرچشمی که در اصطلاح پزشکی Presbyopia نامیده می شود، یکی از تغییرات طبیعی چشم در اثر افزایش سن است. این عارضه از سن ۴۰ سالگی آغاز شده و به تدریج تا ۶۵ سالگی شدت می یابد. بهتر است بدانید افراد مبتلا به پیرچشمی در مشاهده اشیای نزدیک دچار مشکل می شوند، در حالی که دید آنها برای اجسام دور همچنان واضح باقی می ماند.
دلیل اصلی بروز این عارضه کاهش انعطاف پذیری عدسی چشم بوده زیرا با افزایش سن، عدسی توانایی تغییر شکل خود را از دست داده و در نتیجه چشم به خوبی روی اجسام نزدیک تمرکز نمی کند. اما آیا پیرچشمی اجتناب ناپذیر است؟ خوشبختانه، با استفاده از روشهای مختلفی مانند عینک های مطالعه، لنزهای تماسی و حتی جراحی های پیشرفته میتوان این عارضه را کنترل و اصلاح نمود.
دلایل بروز پیرچشمی
همانطور که پیش تر اشاره شد، پیرچشمی یک تغییر طبیعی در عملکرد چشم بوده که به دلیل کاهش انعطاف پذیری عدسی و ضعف عضلات تنظیم کننده‌ی تمرکز رخ می دهد. اما شاید این سوال برای شما عزیزان پیش آید که چه عواملی در ایجاد این عارضه نقش دارند؟ در ادامه به مهمترین دلایل بروز پیرچشمی اشاره می نماییم:
ضعف عضلات مژگانی
عدسی چشم توسط عضلات کوچکی به نام عضلات مژگانی کنترل می شود. این عضلات هنگام تمرکز روی اشیای نزدیک منقبض شده و باعث تغییر شکل عدسی می شوند. معمولا با گذشت زمان، این عضلات ضعیف شده و توانایی خود را برای تغییر حالت عدسی از دست می دهند.
تغییرات ساختاری در عدسی چشم
با بالا رفتن سن، لایه های عدسی ضخیم تر و سخت تر می شوند. این تغییرات باعث کاهش انعطاف پذیری عدسی و کاهش توانایی آن در خم شدن و تنظیم نور ورودی به چشم می شود که در نهایت این عارضه منجر به بروز مشکلاتی در دید و بروز پیرچشمی می گردد.
بیشتر بخوانید: قوز قرنیه چشم
کاهش انعطاف پذیری عدسی چشم
بهتر است بدانید در سنین جوانی، عدسی چشم نرم و انعطاف پذیر بوده و به راحتی تغییر شکل می دهد تا تمرکز بین اجسام دور و نزدیک را تنظیم کند. با افزایش سن، عدسی به تدریج سفت تر شده و توانایی تغییر شکل خود را از دست می دهد که این موضوع باعث دشواری در مشاهده اشیای نزدیک می شود.
عوامل مرتبط با سلامت عمومی
برخی بیماری ها و شرایط پزشکی نیز در شدت و سرعت بروز پیرچشمی تاثیرگذار می باشند. بیماری هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، سوء تغذیه و برخی مشکلات انکساری چشم باعث تسریع روند کاهش عملکرد عدسی می شود.
سبک زندگی و عوامل محیطی
برخی عادات و شرایط محیطی منجر به تسریع روند پیرچشمی می گردد. لازم به ذکر است عواملی اعم از کار طولانی مدت با دستگاه های دیجیتال، قرار گرفتن در معرض نور آبی، کمبود خواب و خستگی چشم باعث بروز این عارضه می شوند.
علائم بیماری پیرچشمی
لازم به ذکر است این عارضه هر دو چشم را درگیر کرده و منجر به بروز مشکلات در فعالیت های روزمره مانند مطالعه، کار با تلفن همراه یا انجام کارهای دقیق می شود. برخی از شایع ترین علائم پیرچشمی به شرح زیر است:
- پلک زدن مکرر برای بهبود وضوح تصویر
- سردرد و سرگیجه ناشی از تلاش چشم ها برای تمرکز
- خستگی و فشار چشم بعد از انجام کارهای چشمی مداوم
- خواب آلودگی یا ناراحتی چشم بعد از مطالعه طولانی مدت
- تمایل به دور کردن کتاب، موبایل یا سایر اجسام برای دید بهتر
- احساس نیاز به نور بیشتر هنگام مطالعه یا کار با صفحه نمایش
- کاهش وضوح دید در فاصله نزدیک به ویژه هنگام خواندن نوشته های ریز
نکته: پیرچشمی یک تغییر طبیعی در عملکرد چشم بوده اما تشخیص به موقع آن از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری می کند. بنابراین در صورت مشاهده این علائم، توصیه می شود برای بررسی دقیق و انتخاب بهترین روش درمان به بهترین چشم پزشک تهران مراجعه نمایید.
روشهای پیشگیری از پیر چشمی
بهتر است بدانید با رعایت برخی نکات میتوان سرعت پیشرفت این عارضه را کاهش داد. در ادامه به موثرترین روشهای پیشگیری از این عارضه اشاره می نماییم:
- پرهیز از مصرف سیگار و الکل
- انجام معاینات منظم چشم برای تشخیص زودهنگام تغییرات بینایی
- ایجاد شرایط نوری مناسب هنگام مطالعه و کار به منظور کاهش فشار روی چشم
- استفاده از عینک های محافظتی اعم از عینک آفتابی با فیلتر UV و عینک ضد نور آبی
- خواب کافی و استراحت چشمی به ویژه هنگام کار طولانی مدت با صفحه نمایش های دیجیتال
- رعایت رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین های A، C و E و مواد معدنی مفید برای سلامت چشم
- محافظت از چشم ها در برابر ضربه، آلودگی و خستگی ناشی از استفاده بیش از حد از وسایل دیجیتال
روشهای تشخیص پیرچشمی
بهترین روش برای شناسایی زودهنگام این عارضه، معاینات چشمی منظم به خصوص بعد از ۴۰ سالگی است. در ادامه به مهمترین روش های تشخیص پیرچشمی اشاره می نماییم:
- بررسی حدت بینایی
- بررسی سلامت عمومی چشم
- تست تطابق و توانایی تمرکز چشم
- استفاده از قطره های چشمی مخصوص
بیشتر بخوانید: روشهای درمان بلفاریت چشم
روشهای درمان پیرچشمی
بهتر است بدانید روشهای متعددی برای درمان این عارضه وجود دارد که با تشخیص پزشک و بررسی علائم یکی از روشهای ذکر شده در زیر برای شما عزیزان انتخاب می شود:
- کاشت لنز داخل چشمی (IOL)
- لنزهای تماسی مخصوص پیرچشمی
- جراحی های اصلاحی بینایی مانند لیزیک (LASIK) و لازک (LASEK) و جراحی مونوویژن
- استفاده از عینک های مخصوص پیرچشمی مانند عینک مطالعه نسخه ای، عینک دو کانونی و سه کانونی، عینک های چند کانونی پیش رونده
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده نتیجه می گیریم، پیرچشمی یک تغییر طبیعی و اجتناب ناپذیر بوده که با افزایش سن رخ می دهد. اگرچه این عارضه به طور کامل قابل درمان نیست اما با روشهای مختلفی مانند عینک های طبی، لنزهای تماسی، جراحی های اصلاحی و کاشت لنز داخل چشمی میتوان آن را کنترل نمود. علاوه بر روشهای درمانی، رعایت نکاتی مانند معاینات منظم چشمی، تغذیه سالم، محافظت از چشم ها در برابر نور مضر و کاهش استفاده از وسایل دیجیتال منجر به تاخیر در پیشرفت پیرچشمی می شود.
